Już w pierwszych wiekach chrześcijaństwa widziano w chrześcijanach ten ich rys szczególny. Miłość do drugiego człowieka. „Patrzcie, jak oni się miłują” mówiono. Już wtedy umiano dzielić się wszystkim co posiadano. Tak, że nie brakowało niczego temu, kto miał mało. Ani nie zbywało temu, kto miał dużo. „Ci wszyscy, co uwierzyli, przebywali razem i wszystko mieli wspólne12. 45 Sprzedawali majątki i dobra i rozdzielali je każdemu według potrzeby” (Dz 2, 44-45).
Pewnie już dawno zauważono, że na ziemi mamy wystarczająco jedzenia. Brakuje tylko jak je dowieść tam, gdzie go brakuje, szczególnie gdzie panuje głód. Niekiedy tak niewiele potrzeba, by nas samych zaspokoić. Niekiedy potrzeba tej odrobiny dobrej woli, by podzielić się tym czego właściwie nie potrzebujemy.
W sobotę, 3 października 2020 r., podczas prywatnej pielgrzymki do Asyżu, przy grobie św. Franciszka papież Franciszek podpisał swą najnowszą encyklikę zatytułowaną „Fratelli tutti”, poświęconą braterstwu i przyjaźni społecznej. Treść Encykliki została ogłoszona 4 października – w dniu wspomnienia liturgicznego św. Franciszka z Asyżu, kończącego „Czas dla Stworzenia”, rozpoczęty 1 września Dniem Modlitwy o Ochronę Stworzenia.
Pierwsze słowa encykliki: „Fratelli tutti”, stanowiące zarazem jej tytuł, papież zapożyczył z „Napomnień” św. Franciszka z Asyżu, który używał tych słów „zwracając się do wszystkich braci i sióstr oraz proponuje im styl życia mający posmak Ewangelii”.
Papież określa nowy dokument jako „Encyklikę społeczną”. Ma ona na celu promocję światowego dążenia do braterstwa i przyjaźni społecznej, a w tle pojawia się odniesienie do aktualnej sytuacji związanej z pandemią Covid 19.
Za: ► https://archidiecezjalubelska.pl/blog/nowa-encyklika-papieza-franciszka-fratelli-tutti/
„8. Bardzo pragnę, abyśmy w tym czasie, w którym przyszło nam żyć, uznając godność każdej osoby ludzkiej, byli w stanie na nowo ożywić wśród wszystkich światowe pragnienie braterstwa. Wśród wszystkich: „Oto piękna tajemnica, aby marzyć i uczynić nasze życie piękną przygodą. Nikt nie może stawić czoła życiu w sposób odosobniony. […] Potrzebujemy wspólnoty, ażeby nas wspierała, pomogła nam, takiej, w której pomagamy sobie nawzajem patrzeć w przyszłość!” (6). Snujmy marzenia jako jedna ludzkość, jako wędrowcy stworzeni z tego samego ludzkiego ciała, jako dzieci tej samej ziemi, która wszystkich nas gości, każdego z bogactwem jego wiary czy jego przekonań, każdego z jego własnym głosem, wszystkich jako braci!”
Duch tej Encykliki wpisuje się w naszą duchowość sercańską. Szczególnie ten aspekt społeczny nakreślony przez naszego Założyciela o. Leona Dehon. O czym również wspomina Ojciec Generał w skierowanym do nas liście.
List Ojca Carlosa Luisa Suáreza Codorniú, Przełożonego Generalnego,
z okazji publikacji Encykliki „Fratelli tutti” Papieża Franciszka
Drodzy Bracia i Członkowie Rodziny Sercańskiej,
Z okazji uroczystości św. Franciszka z Asyżu Papież Franciszek przekazał nam nową encyklikę „Fratelli tutti”, którą podpisał wczoraj na grobie św. Franciszka w Asyżu. Ta nowa encyklika stawia w centrum braterstwo i przyjaźń społeczną.
Pandemia Covid-19 wdarła się w nasze życie osobiste, wspólnotowe i społeczne i stajemy coraz bardziej przed wyzwaniem rozpoznawania w sobie kruchych braci i sióstr, na tej samej łodzi: „abyśmy w tym czasie, w którym przyszło nam żyć […] byli w stanie na nowo ożywić wśród wszystkich światowe pragnienie braterstwa. Nikt nie może stawić czoła życiu w sposób odosobniony. […] Potrzebujemy wspólnoty, ażeby nas wspierała, pomogła nam, takiej, w której pomagamy sobie nawzajem patrzeć w przyszłość” (FT 8).
Ta nowa encyklika ma wiele do powiedzenia na temat naszego życia sercańskiego. Doświadczenie wiary ks. Dehona było podobne do doświadczenia św. Franciszka. Oboje zrozumieli, że „Bóg jest miłością; kto trwa w miłości, trwa w Bogu, a Bóg trwa w nim” (1J 4,16). To samo doświadczenie wiary jest także naszym doświadczeniem wiary (por. Konst. 9).
Franciszek z Asyżu wszędzie siał pokój i był blisko ubogich, opuszczonych, chorych, odrzuconych, tych ostatnich. Jego serce nie miało granic, potrafił przekroczyć dystans narzucony przez pochodzenie, narodowość, kolor skóry lub wyznanie (por. FT 2-3). Ks. Dehon uczynił swoją „posługę wśród maluczkich i pokornych, robotników i ubogich” (Konst. 31) i zaangażował się w ustanowienie Królestwa Najświętszego Serca w duszach i w społeczeństwie. Również my, zgodnie ze znakami czasu, „pragniemy przyczynić się do ustanowienia na świecie królestwa sprawiedliwości i chrześcijańskiej miłości” (Konst. 32).
Ale doświadczenie wiary wymaga, abyśmy mieli serce otwarte na świat. W tym sensie, opowieść ewangeliczna o Dobrym Samarytaninie (por. Łk 10,25-37) jest także nieustannym wezwaniem do życia w społecznym i politycznym wymiarze naszej wiary. Papież Franciszek, komentując ten epizod, pisze: „Każdego dnia stajemy przed wyborem: czy być miłosiernymi Samarytanami, czy też obojętnymi podróżnikami, mijającymi z daleka. A jeśli poszerzymy spojrzenie na całą naszą historię i na cały świat, to wszyscy jesteśmy lub byliśmy podobni do tych postaci: wszyscy mamy coś z osoby poranionej, coś ze złoczyńcy, coś z tych, którzy mijają z daleka i coś z miłosiernego Samarytanina.” (FT 69).
Komentując ten fragment Ewangelii, O. Dehon pisze: „Dobry Samarytanin nie ma serca sędziego, ale serce ojca, brata i przyjaciela; a wiecie, kim jest dobry Samarytanin: to Jezus, który ma serce współczujące” (La Couronne du Sacré Coeur, EXT 8035184/5).
Nie możemy pozostać obojętni na naglące zaproszenie, które Papież Franciszek kieruje do każdego z nas. Jesteśmy wezwani, by stanąć z otwartym sercem dobrego Samarytanina wobec „szeregu wyzwań, które nas poruszają, zobowiązują do przyjęcia nowych perspektyw i wypracowania nowych reakcji” (FT 128): emigranci, kryzysy humanitarne, relacje między Wschodem a Zachodem, globalizacja, degradacja społeczna, lepsza polityka, dialog społeczny, proces ekumeniczny, dialog międzyreligijny.
Niech lektura i refleksja nad tą nową encykliką ożywi w każdym z nas, w naszych wspólnotach i w naszym apostolacie, ducha Dobrego Samarytanina oraz wrażliwość i zaangażowanie społeczne naszego Założyciela w służbie Królestwa.
Z braterskim pozdrowieniem w Sercu Jezusa,
O. Carlos Luis Suárez Codorniú, scj
Przełożony generalny
Polska prezentacja Encykliki "Fratelli Tutti"
Na znaczenie dla współczesnego świata najnowszej encykliki Papieża Franciszka „Fratelli tutti” wskazano podczas prezentacji tego dokumentu w Łodzi. Wydarzenie to, prowadzone przez prezesa KAI, Marcina Przeciszewskiego oraz rzecznika KEP ks. Leszka Gęsiaka SJ, poprzedziło obrady 387 Zebranie Plenarne Konferencji Episkopatu Polski.
Na wstępie ks. Leszek Gęsiak przypomniał, czym jest encyklika jako dokument, który w Kościele pierwszych wieków był listem, dzięki któremu można było zapewnić jedność praktyki i nauczania. Zaznaczył, że najwięcej encyklik wydał papież Leon XIII – 86, zaś Jan Paweł II – 14. Dzisiejsze encykliki są głębsze, przepracowane – zaznaczył. Podkreślił, że encyklika społeczna jest kierowana do wszystkich ludzi dobrej woli.
Z kolei abp Stanisław Gądecki przedstawił zawartą w encyklice koncepcję braterstwa, opierającą się na świadomości, że wszyscy jesteśmy dziećmi Boga. Chodzi o świadomość, że jeden Bóg jest ojcem wszystkich ludzi. Takie pojęcie braterstwa jest różne od tego, które opiera się na wspólnocie interesów. Nie jest odniesieniem do więzów krwi, lecz chodzi o uniwersalne braterstwo – otwarte, przekraczające granice narodów, religii, ras. Przewodniczący KEP podkreślił, że Ojciec Święty odwołuje się do braterstwa nakreślonego w przypowieści o miłosiernym Samarytaninie. Jest ono skierowane ku temu, kto jest słaby, ku najmniejszym. Miłosierny Samarytanin jest postacią kluczową tej encykliki, ukazując jedność między nierównymi, innymi. Metropolita poznański zaznaczył, iż w braterstwie jest też miejsce na rolę religii a Autor odnosi je często do migrantów, mających prawo do gościnności.
Następnie bp Piotr Jarecki podkreślił fakt, że z trzech encyklik papieża Franciszka, dwie mają charakter społeczny, zaś temat „Fratelli tutti” określił jako globalny wymiar miłości chrześcijańskiej. Zaznaczył, iż pandemia COVID 19 stała się kontekstem, w którym pisany był dokument – ukazujący mroki współczesnego świata i zachęcający do przejście od podziału na „my-wy” do „my”, inspirujący do budowania braterstwa i przyjaźni społecznej.
Bp Jarecki wskazał, że Autor podkreśla rolę dialogu, jako drogi budowania braterstwa i przyjaźni społecznej, wprowadza za Benedyktem XVI pojęcia logiki daru, logiki bezinteresowności, zwraca uwagę na rolę solidarności – poprzez służbę, zachęca do przebaczenia i pojednania, a jednocześnie pielęgnowania pamięci i wyrzeczenie się zemsty, podkreśla rolę praw człowieka, w tym migrantów i zachęca do przejścia od konfliktu do pokoju. Zawiera także stanowcze „nie” dla wojny, „nie” dla kary śmierci i „nie” dla kary absolutnego dożywocia.
Natomiast ks. prof. Piotr Mazurkiewicz zwrócił uwagę, że Ojciec Święty rehabilituje słowo polityka. Zaznaczył, że dla Papieża Franciszka charakterystyczne jest pojęcie teologii ludu – (odpowiednik naszej teologii solidarności). Wskazuje on na konieczność dobrego populizmu. Zaznacza, że bez myślenia o ludzie nie ma demokracji. Kategoria ludu umożliwia nie tylko politykę dla ludu, lecz z ludem. Papież dostrzega niebezpieczeństwa związane z niezdrowym populizmem. Ojciec Święty wskazuje, że dialog to nie monologi równoczesne, ale zaakceptowanie faktu, że także druga osoba ma prawo do swego punktu widzenia. Nie oznacza rezygnacji ze swej tożsamości, relatywizmu zakamuflowanego. Franciszek podkreśla, że istnieją wartości, które nie podlegają negocjacjom. Apeluje o przywracanie uprzejmości. Zaznacza, że braterstwa uczymy się w rodzinie. Postuluje także, aby z pieniędzy przeznaczanych na zbrojenia utworzyć fundusz na rzecz zniesienia głodu w świecie.
W tracie prezentacji podniesiono problem przezwyciężenia dyktatury relatywizmu. Odpowiadając na pytanie abp Stanisław Gądecki wskazał, że trzeba odwoływać się do prawdy o osobie. Konieczna jest też pokora wobec siebie samych. Natomiast bp Piotr Jarecki dodał, że konieczne jest podkreślanie godności osoby ludzkiej, a po drugie postawy dialogu, ponieważ nikt z ludzi nie jest posiadaczem pełni prawdy.
za: ► eKAI.pl
Tekst polski encykliki: ► http://www.vatican.va/content/francesco/pl/encyclicals/documents/papa-francesco_20201003_enciclica-fratelli-tutti.html
Strony watykańskie podają również streszczenie całej Encykliki.
► Vatican news – Streszczenie encykliki Fratelli tutti