Jubileusz sercański 2024-2028 – Parafie i dzieła prowadzone przez Zgromadzenie Księży Sercanów w Polsce.

Z początkiem XVII wieku w Kątach Starych - Stopnicy ufundowano zespół klasztorny, który został powierzony Ojcom Reformatom sprawującym swą pieczę do 1979, kiedy to zagościli tutaj Księża Sercanie. Po przeprowadzonym gruntownym remoncie postanowiono, że od 15 września 1983 roku klasztor ten będzie miejscem formacji nowicjuszy.

W roku 1633 wojewoda sandomierski, Krzysztof Ossoliński wraz z małżonką Anną, ufundowali klasztor mający służyć nawracaniu zamieszkujących w tych okolicach Arian. Kompleksowi nadano wezwanie św. Marii Magdaleny oraz św. Franciszka i w 1637 roku powierzono Ojcom Reformatom. W czasie Powstania Styczniowego klasztor i kościół został częściowo naruszony. Z ogromnym wysiłkiem zakonników i świeckich nadawał się do dalszego użytku. Podczas II wojny światowej świątynia została zrównana z ziemią, a klasztor i otoczenie mocno zniszczone. Po wojnie zabudowę klasztorną stopniowo odrestaurowywano. W 1979 roku klasztor przeszedł na własność Księży Sercanów.

W zaistniałych okolicznościach kościół został przeniesiony do części zabudowy klasztornej. W 1983 roku nastąpiła zmiana tytułu kościoła ze św. Marii Magdaleny na św. Antoniego Padewskiego. W roku 1985 z części parafii p.w. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Stopnicy, bp Stanisław Szymecki wydzielił nową parafię przyklasztorną, w której skład weszły: Kąty Stare, Folwarki, Skrobaczów, Prusy, Wolica wieś i Wolica - przy szosie w kierunku Buska – Zdroju. Obecnie w przyklasztornej parafii Kąty Stare – Stopnica żywo działa: Rada Duszpasterska, Koła Różańcowe, Liturgiczna Służba Ołtarza oraz Scholka św. Antoniego.

Powstanie styczniowe 1863 roku i II woja światowa

W czasie powstania styczniowego 1863 roku zamieszkujący klasztor stopnicki Ojcowie Reformaci czynnie uczestniczyli w patriotycznych manifestacjach i w klasztorne progi przyjmowali powstańców. W walce czynnej uczestniczyło dwunastu ojców i braci, z których m.in.: o. Antoni Majewski zginął w bitwie pod Grochowiskami, a o. Wojciech Elgiett pod pseudonimem Wieniawa - w bitwie pod Rybnicą 20 października 1863. Z kolei o. Roman Jarzeński był kapelanem powstańczym, zaś na Sybir zesłany został o. Rafał Tomaszewski, a o. Wincenty Markiewicz zmarł tam w 1865 roku. Po ukazie cara Aleksandra II z 1864 „O kasacie klasztorów”, klasztor w Kątach Starych – Stopnicy został „etatowym”, czyli miał zakończyć swoją działalność wraz ze śmiercią ostatniego zakonnika – co stało się w roku 1920 wraz ze śmiercią o. Dionizego Goca (1836-1920). W roku 1944 podczas cofania się frontu, Niemcy Hitlerowskie w ramach zemsty za współpracę klasztoru z ruchem oporu wysadzili budynek kościoła. Z murów świątyni pozostały tylko ściany bocznej kaplicy magnackiej i znajdująca się pod nią krypta.

Klasztorne zabytki

Wśród cennych zabytków, które przetrwały zniszczenia wojenne, warto zobaczyć: na starym cmentarzu, w części będącym dziś dziedzińcem kościoła, nagrobek Balbiny z Tarłów Sierakowskiej (herbu Topór) i neogotycki nagrobek Antoniego Sołtyka; groby Ojców Reformatów: br. Stanisława Bielawskiego (1883-1940) i br. Ambrożego Dudy (1874-1954) oraz dwa groby Księży Sercanów: ks. Stefana Stawczykowskiego SCJ (1923-1989) i ks. Henryka Styki SCJ (1936-1993). W klasztornym ogrodzie zachowała się kapliczka domowa z 1658, a w niej rzeźby Matki Boskiej z Dzieciątkiem i św. Antoniego, wykonane z wapienia pińczowskiego. W innym miejscu muru klasztornego można podziwiać dziewiętnastowieczną rzeźbę św. Antoniego z Dzieciątkiem Jezus. Cennym eksponatem jest też barokowa, pochodząca z pierwszej połowy XVIII wieku, figura ukrzyżowanego Chrystusa. Na ocalałej ścianie z wysadzonego kościoła pozostały zabytkowe epitafia.

Ruiny Kościoła św. Marii Magdaleny

Ojcowie Reformaci wybudowali w czasie swojej bytności w Kątach Starych - Stopnicy kościół pw. św. Marii Magdaleny. Jego konsekracja miała miejsce w 1648 roku. 7 listopada 1944 roku przygotowujący się do odparcia ofensywy radzieckiej Niemcy wysadzili kościół klasztorny w powietrze. Aktualnie trwa odbudowa zachowanych fragmentów kościoła – kaplicy bocznej oraz krypty.

Zachowało się wiele fotografii owego kompleksu w tym również całego kościoła, na podstawie których byłaby realna możliwość odbudowania świątyni (jednonawowa, wymurowana z kamienia oraz cegły, bez dzwonnicy).

Klasztor znajduje się na odnowionej trasie Małopolskiej Drogi św. Jakuba z Sandomierza do Tyńca, która to trasa jest odzwierciedleniem dawnej średniowiecznej drogi do Santiago de Compostela i związana jest z pielgrzymowaniem do grobu św. Jakuba.

Biuro prasowe/DM

 

Polecamy film obrazujący stopnicki klasztor i jego otoczenie: youtube.com/watch?v=8-Ilmo4Ow5E&t=5s oraz artykuł o sercańskim nowicjacie mieszczącym się w stopnickim klasztorze: Nowicjat - dar Serca Jezusowego

W artykule korzystano ze stron internetowych:

powstanie1863.zsi.kielce.pl/ | stopnica.scj.pl | umig.stopnica.pl/