W spotkanie biskupów sercańskich miał bogaty wkład ks. Joseph Famerée SCJ, profesor teologii na Katolickim Uniwersytecie w Louvain (Belgia). Jest także członkiem Międzynarodowej Akademii Nauk Religijnych oraz Europejskiego Stowarzyszenia Teologów Katolickich i grupy Dombes. Napisał liczne publikacje na temat Yves Congara, Vaticanum II, zagadnień eklezjologicznych i kwestii ekumenicznych. W swojej prezentacji zwrócił się do tematu eklezjologicznego, łącząc go z duchowością dehoniańską.

Kościół misyjny

Kościół nie istnieje dla siebie, jest w służbie Królestwa Bożego dla świata. Jest to słynny początek Konstytucji dogmatycznej o Kościele Lumen Gentium (LG 1). Kościół misyjny jest zasadniczo Kościołem, który odmawia "instalacji" siebie na tym świecie, jakby był jego ostatnim celem; jest to Kościół, który ożywia duchowo, liturgicznie i teologicznie oczekiwanie powtórnego przyjścia Chrystusa (Ap.22,20).

Ta pasjonująca służba Królestwa jest w harmonii z wymiarem charyzmatu dehoniańskiego, sercańskiego: Adveniat Regnum tuum, ustanawiając Królestwo Najświętszego Serca w duszach i społeczeństwach. Darmowa służba Królestwa (ad extra) musi być priorytetem Kościoła i musi uporządkować i kierować wszystkimi wewnętrznymi (ad intra) sprawami Kościoła. W tej perspektywie należy myśleć o wszystkim w (wewnętrznym) życiu Kościoła.

Kościół w dialogu ekumenicznym

Ta misyjna potrzeba jest nierozerwalnie związana z ekumeniczną potrzebą dialogu między chrześcijanami. To jest to ekscytujące pytanie, z którym zawsze musimy się uporać i nie jest ono bez wpływu na jakość i bogactwo (katolickiego) głoszenia Ewangelii przez Kościół. To pytanie nie znajdzie ostatecznego rozwiązania w historii ludzkości, ale ważne jest, aby pracować bez przerwy między Kościołami, między różnymi chrześcijańskimi tradycjami, aby antycypować pewne tymczasowe realizacje wyraźnie zróżnicowanej komunii. Równolegle i symetrycznie występują wspólne problemy między tradycjami wiary. Nacisk, jaki kładł o. Dehon na Sint unum przynagla poszukiwaczami jedności i prorokami pojednania, najpierw wśród chrześcijan. Poszukiwanie jedności i pojednania musi również wzmacniać wszelkie uzasadnione różnice, ponieważ nie sprzeciwiają się one sobie nawzajem, ale konstytuują jedność.

Kościół na wygnaniu i w diasporze

Współczesne pytanie migracyjne przesuwa się w stronę refleksji antropologicznej i teologicznej. Na poziomie antropologicznym wiemy, że aby rozpoznać siebie, trzeba wyjść z siebie, aby spotkać drugiego. Po stronie teologicznej odkrywamy, że Kościół, który zawsze był "imigrantem", nie może nie wspierać nowych migrantów.

W obecnej historii istnienie Kościoła zawsze pojawia się w napięciu między spotkaniem a rozproszeniem (ze względu na misję, ale także pod względem okoliczności: prześladowania, geografia ...). Ta bogata i dynamiczna wizja Kościoła jako Ludu nowego Wyjścia i nowej diaspory silnie zaszczepiła posoborową teologię i eklezjologię, szczególnie teologię wyzwolenia w Ameryce Łacińskiej. To pojęcie ludu Bożego ma tendencję do "rozrzedzania się". W ten sposób istnieje ryzyko utraty dynamicznego, żywego, elastycznego aspektu Kościoła-ludu dla dobra Kościoła rozumianego wyłącznie jako Ciało Chrystusa w raczej sztywnym i hierarchicznym znaczeniu. Dla sercanina ta uwaga odnosi się do wymiaru wynagrodzenia i dostępności znaków czasu.

Communio Ecclesiarum

Ostatnim aspektem skierowanym bezpośrednio do biskupów było ponowne przemyślenie wymiaru komunii. Na poziomie Kościoła lokalnego (diecezjalnego), należy bardziej myśleć w Kościele katolickim o grupach Kościołów lokalnych w autonomicznych Kościołach regionalnych, w sensie bardziej intensywnej "poziomej" komunii, poza "wertykalną" relacją pomiędzy każdym biskupem a papieżem. Również na poziomie Kościoła powszechnego, rozumianego jako wspólnota Kościołów, nie można nie myśleć i wykonywać szczególnej posługi biskupa lokalnego Kościoła Rzymu w synodzie lub skutecznej kolegialności z innymi biskupami. Taka zmiana w sposobie rządzenia Kościołem katolickim może być jedynie progresywna i stopniowa, zważywszy na silne tendencje monarchicznego stylu, tkwiące w tradycji katolickiej.

Zwrócono uwagę na priorytety ad extra, aby podkreślić logikę służby Ewangelii. Ważna jest zwrócenie uwagi na ekumeniczną jedność, nawet jeśli nie jest ona przeżywana z jednakową siłą we wszystkich kontekstach, ponieważ jest to wiarygodność Ewangelii, która jest zagrożona podziałem chrześcijan. Poruszaliśmy ważne aspekty działania i bycia Kościołem, oddychając nowymi ścieżkami i będąc bardziej zdolnymi do przyjmowania i słuchania tego, co się manifestuje.

ks. Rinaldo Paganelli SCJ